Strijd rond bedtijd? Zo maak je het jezelf én je kindje makkelijker

Strijd rondom bedtijd is één van de meest voorkomende slaapuitdagingen waar ouders mee struggelen. Veel baby’s en peuters verzetten zich ’s avonds tegen bedtijd, waardoor ze laat naar bed gaan en in sommige gevallen veel stress en frustratie veroorzaken bij hun ouders. Waarom is bedtijd zo’n strijd? In dit artikel geven we veelvoorkomende oorzaken voor de strijd rondom bedtijd en tips hoe jij je kindje sneller kunt laten wennen aan bedtijd.

In dit artikel:

• Waarom je baby of peuter zich verzet tegen bedtijd
• Hoe je je baby of peuter kunt helpen om te gaan slapen bij bedtijd
  
  Voor meer persoonlijk advies en ondersteuning, bekijk eens onze diensten. Tijdens een slaapconsult kunnen onze gecertificeerde kinderslaapcoaches op maat advies geven.

Waarom je baby of peuter zich verzet tegen bedtijd?

Om deze vraag zo goed mogelijk te beantwoorden is het belangrijk om eerst te kijken naar waarom je baby of peuter mogelijk onrustig is.

Ondervermoeidheid

De weerstand tegen dutjes en bedtijd van een baby hebben veel te maken met het vermogen om tot rust te kunnen komen. Als je baby overdag veel (te veel) heeft geslapen, kan het zijn dat hij niet moe genoeg is om te gaan slapen. Leg je een kindje te vroeg weer in bed dan kan dit weerstand opleveren. Als het laatste dutje van je baby te laat op de dag is en/of te lang duurt (afhankelijk van de leeftijd), kan dit ook een reden zijn om wakker te blijven rond bedtijd.

Voor veel peuters is het van belang om overdag op precies het juiste moment van de dag een middagdutje te doen. Te vroeg op de dag een middagdutje vergroot de kans op oververmoeidheid aan het einde van de dag. Ook de lengte van de dutjes van een peuter is van invloed op hoe bedtijd verloopt.

In onze slaapgids met digitale voorbeeldroutines vind je voorbeeldroutines per leeftijd gebaseerd op de wakkertijden die past bij de leeftijd van je kindje.

Oververmoeidheid

Als je baby veel hazenslaapjes doet overdag is de kans groot dat hij in de avond oververmoeid is. Vooral bij jonge baby’s weten we dat wanneer ze weinig slapen er meer cortisol wordt opgebouwd. Dit zorgt voor hyperactiviteit en dat zorgt er weer voor dat ze niet moe lijken of dat het niet lukt om in slaap te vallen terwijl ze eigenlijk heel moe zijn.

Oververmoeidheid voor bedtijd kan er ook toe leiden dat je baby na zo’n 45minuten na bedtijd weer wakker wordt, ’s nachts vaker wakker wordt of vroeg wakker wordt. Ook dit heeft te maken met het stresshormoon cortisol dat nog in het lichaam zit. Cortisol remt de aanmaak van melatonine, het slaaphormoon. Hierdoor is het lastiger om in een fijn slaapritme te komen.

Honger

Een hongerige baby zal niet gemakkelijk tot rust komen. Als de dutjes van je baby goed gaan en je over- of ondervermoeidheid kunt uitsluiten, is honger de volgende meest voorkomende reden voor een onrustige bedtijd. Jonge baby’s die borstvoeding krijgen, kunnen er lang over doen om tot rust te komen. Wanneer ze net lekker lijken te slapen, worden die plotseling weer wakker en hebben meer voeding nodig. Dit wordt een clustervoeding genoemd, die jongere baby’s kan helpen om aan het begin van de nacht langer te slapen.

Clustervoeding begint vaak in de avond en kan soms een paar uur duren. Dit kan de reden zijn dat je baby niet meteen in slaap valt.

Honger voor het slapengaan kan ook een probleem zijn voor peuters. Als je peuter om de een of andere reden niet goed heeft gegeten, vooral tijdens het avondeten, dan merk je misschien dat hij chagrijnig of prikkelbaar wordt voor het slapen gaan. Deze gedragsverandering kan een signaal zijn dat ze nog steeds honger hebben, dus het aanbieden van een snack, zoals een banaan of yoghurt voor het slapengaan kan helpen om ze te vullen en tot rust te brengen.

Te veel stimulatie voor bedtijd

Als je baby of peuter vlak voor het slapengaan een te spannende film kijkt of op een andere manier overprikkeld wordt, is de kans groot dat ze daarna moeite hebben om rustig te worden en in slaap te vallen. Bij jonge baby’s komt overprikkeling heel vaak voor en soms kunnen zelfs felle lichten of te veel lawaai genoeg zijn om overprikkeld te raken.

Een fijn, ontspannende rustig moment voor het slapengaan is een slimme manier om je baby of peuter slaperig te maken. Sluit de gordijnen, dim de lichten en lees wat boeken of zing liedjes. Het bedtijdritueel of slaaproutine begint officieel pas wanneer je daadwerkelijk je kind naar bed brengt maar onderschat ook de momenten hiervoor niet.

Slaapomgeving die te veel stimuleert

Als de kamer van je baby of peuter licht, of er is een fel nachtlampje kan dit ervoor zorgen dat je baby of peuter zich verzet tegen bedtijd. Zowel volwassenen als baby’s hebben “donker” nodig om het hormoon melatonine aan te maken waardoor we in slaap kunnen vallen. Te veel licht in de kamer of het gebruik van een nachtlampje kan de aanmaak van melatonine remmen en je kind zal hierdoor moeite hebben om in slaap te vallen.

Voor baby’s en peuters jonger dan 2 jaar raden we aan om ze in een volledig donkere kamer te laten slapen. Na 2 jaar kunnen sommige peuters een echte angst voor of in het donker ontwikkelen. In dit geval kan een nachtlampje helpen om ze gerust te stellen.

Peuters en hun uitstelgedrag

Peuters zijn goed in het vertonen van uitstelgedrag. Een peuter kan op een slimme manier allerlei excuses verzinnen om meer aandacht te krijgen en om zo bedtijd te verlaten. Het komt vaak voor dat het bij peuters langer duurt voordat ze daadwerkelijk in slaap vallen. Waarschijnlijk heeft dit te maken met het verwerken van de dag. Duurt het langer om tot rust te komen of raakt je peuter continu in streek als jij weg gaat? Dan is het de moeite waard om de slaaproutine overdag eens te bekijken. Wellicht heeft je peuters wat meer of minder slaap nodig overdag. Zoals eerder besproken is het vanaf deze leeftijd belangrijk dat het dutje op het juiste moment plaatsvindt en dat de lengte van het dutje past bij de leeftijd van je kindje. Wanneer een peuter oververmoeid is of juist ondervermoeid is, is het logisch dat ze wat lastiger naar bed gaan.

Hoe kan ik mijn baby of peuter helpen om te gaan slapen?

1. Streef naar passende slaaproutine overdag. Dit zal helpen om onder- en oververmoeidheid uit te sluiten.
2. Zorg ervoor dat de slaapomgeving van je kindje de slaap bevordert. Voor baby’s en peuters jonger dan 2 jaar, streef naar een volledig donkere kamer. Gebruik voor oudere peuters een nachtlampje wanneer ze angstig zijn. Witte ruis kan ook een heel nuttig hulpmiddel zijn om tot rust te komen, omdat het je baby aangeeft dat het tijd is om te slapen in plaats van te spelen.
3. Sluit honger uit. Als je een jongere baby hebt die moeilijk tot rust kan komen voor het slapengaan, bied dan nog een voeding aan, laat ze goed uitboeren en probeer het dan opnieuw. Ook voor peuters is het belangrijk om te zorgen dat ze voldoende hebben gegeten. Twijfel je daaraan? Bied een gezonde snack aan zoals een appel.
4. Zorg voor een duidelijk ritueel tijdens bedtijd. Baby’s en peuters gedijen goed op routine en consistentie, dus het herhalen van dezelfde stappen voor het slapen gaan (voeding, tandenpoetsen, boek, knuffelen etc.) zal hen helpen begrijpen dat het tijd is om te gaan slapen. Het geeft ze ook wat tijd om tot rust te komen na een drukke dag.