De overgang van ledikant naar peuterbed

Het voelt misschien als de dag van gisteren dat je jouw pasgeboren baby voor het eerst in de co-sleeper, ledikant of bij jou in bed liet slapen… Toch is het nu (bijna) tijd om na te denken over de volgende stap: De overstap van het ledikant naar een peuterbed. Wat is het juiste moment om de overstap te maken naar een kinderbed?

In dit artikel gaan we dieper in op deze vergang en geven we enkele tips om ervoor te zorgen dat deze zo soepel mogelijk verloopt voor jou en je kindje.

In dit artikel:

• Wanneer de overstap naar peuterbed?
• Redenen waarom je je peuter naar een bed zou kunnen verplaatsen.
• De kamer van je peuter inrichten.
• Hoe bereid je je peuter voor op deze overgang?
• Naps of overnachting eerst?
• Wat als ze niet in hun nieuwe bed blijven?

Wanneer de overstap naar peuterbed?

De overstap van een ledikant naar een peuterbed kan best een lastige overgang zijn. Wat een grote rol speelt in hoe deze overgang verloopt is het moment waarop je de overstap laat plaatsvinden. Het is belangrijk om te weten dat leeftijd van je peuter een belangrijke rol speelt in deze overgang. Toch is leeftijd niet het enige criterium. Het belangrijkste is dat jouw kindje qua ontwikkeling klaar is voor deze overstap.

Hoe weet je of jouw kindje klaar is voor een peuterbed?i

Onze ervaring is dat veel ouders eerder te vroeg dan te laat deze overstap maken. Ons advies is meestal om een peuter zo lang mogelijk in het ledikant te houden. Eigenlijk zolang dit veilig en comfortabel is. Ergens tussen de leeftijd van 2.5 en 3 jaar is meestal een mooi moment voor een kind om de overstap van het ledikant naar een peuterbed.

Als je kind eenmaal is overgestapt naar een bed, zul je zien dat dit de dynamiek verandert. Ze zitten niet langer veilig “vast” in een ledikant. Kindjes krijgen meer macht en ze kunnen zelf bepalen wanneer ze uit bed willen. Deze plotselinge vrijheid kan de slaap tijdelijk veranderen in een spel.

Daarom is het belangrijk om deze overgang niet te overhaasten. Het is belangrijk dat een kind een duidelijke slaaproutine heeft voordat je de overstap naar een peuterbed maakt. Met een slaaproutine bedoelen wij dat je kindje eraan gewend is om elke dag rond hetzelfde tijdstip een dutje doet en naar bed gaat.

Slaapt jouw kindje nog heel lekker in zijn ledikant? Wellicht is het dan beter om nog even te wachten met deze transitie.

Redenen voor de overstap van een ledikant naar een peuterbed

Leeftijd

Zodra je baby een peuter wordt, kan het een logische gedachte zijn om te denken dat het nu tijd is om ze uit hun ledikant te halen. Hoewel leeftijd een factor is, is het lang niet de enige en belangrijkste factor om om te bepalen of het tijd jij om de overstap van ledikant naar peuterbed te maken. Houd je dus niet alleen vast aan de leeftijd.

Veiligheid

Een goede reden om de overstap te maken is wanneer de veiligheid. Of, beter gezegd, de onveiligheid van het slapen in een ledikant. Klimt jouw peuter uit het ledikant? Dan kan dat een reden zijn om de overstap naar een peuterbed te maken.

Nieuw broertje of zusje

Als je een nieuwe baby op komst hebt, wil je misschien je peuter in een bed leggen om het ledikant te kunnen gebruiken voor je nieuwe kindje. Hoewel dit duurzamer er is het wel belangrijk om te beseffen wat de mogelijke gevolgen gaan zijn wanneer je peuter hier nog niet klaar voor is. Denk na of dit gaat werken en of je peuter hier ook echt aan toe is. Ons advies is om bij een peuter jonger dan twee jaar nog niet de overstap naar een peuterbed te maken. Wellicht is het een optie om de eerste maanden na de geboorte van de nieuwe baby een reiswieg of co-sleeper te gebruiken.

Lichamelijk gezien te groot

Misschien heeft je kindje een groeispurt gehad en is hij ineens te groot voor het ledikant, waardoor het niet meer comfortabel is. Als dat zo is, dan zou dit een goede reden zijn om de overstap naar een peuterbed te maken. Het peuterbed is wat groter waardoor de kans op comfortabel liggen groter is.

“Omdat ze nu echt in een bed horen”

We hebben aan het begin van dit artikel ook aangestipt dat te vroeg overstappen juist nieuwe slaapproblemen teweeg kan brengen. Er zijn veel ouders die ten onrechte denken dat hun peuter nu “gewoon in een peuterbed hoort”, terwijl hun peuter daar mentaal- of lichamelijk gezien nog niet klaar voor is. Voor een veilige en bovendien succesvolle overstap is het belangrijk dat je kindje hier aan toe is.

Slaapproblemen

Als de slaap van je kind al een tijdje een uitdaging is, kan het verleidelijk zijn om te denken dat een verandering van bed de oplossing is om de (nacht)rust te herstellen. Veel ouders denken dat wanneer ze de overstap naar een peuterbed maken bepaalde problemen zoals niet zelfstandig in slaap vallen vanzelf worden opgelost. Helaas is het tegendeel waar. De kans is klein dat de eventuele slaapproblemen van je kindje opgelost worden door de overstap naar een peuterbed. Sterker nog, onze ervaring is juist dat het te vroeg overstappen voor nieuwe slaapproblemen kan zorgen.

Of je kindje nu moeite heeft met in slaap vallen, ’s nachts vaak wakker wordt of heel vroeg wakker wordt, de kans is groot dat deze problemen ook in stand blijven nadat je de overstap van een ledikant naar peuterbed heb gemaakt. Wanneer je de overstap te snel maakt ontstaan er vaak nieuwe problemen zoals een peuter die continu uit bed komt.

Slaapkamer (her)inrichten voor jouw peuter

Bed

De meeste ouders kiezen ervoor om bij de overstap uit het ledikantje te beginnen een peuterbed. Dit komt omdat het ongeveer even groot is als een ledikant en laag bij de grond staat, wat betekent dat je peuter gemakkelijk in en uit bed kan stappen. Ook als je peuter uit bed valt, dan zal het wat minder pijnlijk zijn.

Er zijn tegenwoordig best wat ledikanten die makkelijk kunnen worden omgezet in een peuterbed. Dit door één kant van de wieg te verwijderen zodat een kind zelf in en uit kan stappen. De andere kant van de wieg nog omhooghouden geeft je peuter een gevoel van veiligheid en vertrouwen, dit kan de overgang vergemakkelijken. Een normaal kinder bed zal wel wat langer mee gaan dan een peuterbed.

Beddengoed

Wij raden aan om zo lang mogelijk een slaapzak te gebruiken voor je kind. Dit zorgt ervoor dat je kleintje lekker warm blijft. Veel peuters bewegen nog erg veel en de kans is groot dat ze het dekbed al snel van zich af schoppen. Bovendien kan de vertrouwde slaapzak ook helpen om de overgang van een ledikant naar een peuterbed iets te vergemakkelijken.

Als het tijd is om over te stappen op een kussen en dekbed zijn er tal van opties en kan het heel leuk zijn om dit dekbed samen uit te zoeken. Zoek naar beddengoed gemaakt van natuurlijke, ademende stoffen zoals katoen. Dit maakt het voor je peuter gemakkelijker om zijn temperatuur te reguleren, waardoor hij minder snel oververhit raakt. We raden ook aan om minimaal twee beddengoedsets te kopen, zodat je een reserveset hebt voor het geval er zich ’s nachts een ongelukje voordoet. Lees hier meer over zindelijkheid met betrekking tot slapen.

Traphekje

Als je huis trappen heeft, overweeg dan om hekken boven en onder aan je trap te plaatsen. Op deze manier hoef je je geen zorgen te maken dat je kind midden in de nacht uit bed stapt. Sommige ouders kiezen ervoor om ook (of in plaats daarvan) een hekje op de deur van hun kind te plaatsen, zodat ze veilig in hun kamer blijven als ze uit bed komen.

Hoe je peuter voor te bereiden op de overstap van ledikant naar peuterbed?

Praat met je kind

Kinderen zijn gevoelig voor veranderingen. Maar weinig kinderen kunnen goed omgaan met plotselinge veranderingen en dat geldt dus ook voor veranderingen tijdens de slaaproutine. Bespreek met je kind dat er een verandering gaat komen. Breng het positief en geef aan dat het hoort bij groter worden. Probeer dit elke dag te herhalen een week voor de daadwerkelijke overstap. Houd het positief maar probeer het ook niet op te blazen. Veel ouders hebben de neiging om hun kinderen enthousiast te maken. Dit kan soms tot effect hebben dat het te spannend of eng wordt. Hoe rustiger jij omgaat met deze overstap, hoe rustiger je peuter zal zijn.

Wanneer je de overstap maakt omdat er een nieuw broertje of zusje komt, probeer dan de overstap te maken ruim voordat de nieuwe baby arriveert. Let ook op hoe je de overstap verwoordt naar je peuter. Je wilt voorkomen dat je peuter het gevoel heeft dat hij “plaats moet maken” voor de nieuwe baby. Het laatste wat je wil is dat je peuter zich buitengesloten voelt.

Betrek je kind

Jouw kind heeft deze beslissing niet genomen en naar een ander bed verhuizen is voor hen onbekend. Ze begrijpen niet wat deze verandering betekent, omdat ze het nog niet eerder hebben meegemaakt. Om hen te helpen zich betrokken en positief te voelen over de overgang een paar tips:

• Zoek samen nieuw beddengoed uit en maak het bed samen op
• Laat ze een nieuwe knuffel uitzoeken die ook bij ze in het nieuwe bed gaat slapen

Samen oefenen

Het kan helpen om voorafgaand aan de overgang wat meer tijd door te brengen op de kamer van jouw kindje. Dit kan helpen om zich veiliger en comfortabeler te voelen wanneer de kamer is verandert maar ook om te wennen aan hoe de kamer anders is ingedeeld.

Wist je dat een rollenspel enorm goed kan werken voor peuters om te begrijpen wat de bedoeling is? Gebruik poppen en/of knuffels om te laten zien wat er van je peuter verwacht wordt. Zorg ervoor dat je de poppen en knuffels in bed legt en complimenteert over het feit dat ze de hele nacht in bed zijn blijven liggen.

Veiligheid

Denk na over andere aspecten in de kamer van je kind die om veiligheidsredenen mogelijk moeten worden vervangen, verplaatst of verwijderd. Nu je kind uit bed kan komen wanneer het maar wil, kan het mogelijk toegang krijgen tot dingen die onveilig zijn, zoals draden, stopcontacten, hoge meubels waar ze op of onder klimmen of breekbare artikelen. Het kan nuttig zijn om een camera aan te schaffen zodat je bij geluid kunt kijken wat er aan de hand is.

Dutjes of ’s nachts eerst de overstap maken?

Bij de overgang naar een peuterbed raden we aan om te beginnen met de nachten omdat ze dan meer moe zullen zijn en dus gemakkelijker tot rust kunnen komen. Houd hetzelfde slaapritueel aan zoals jij en je peuter gewend zijn en geef ze kans om zelfstandig in hun nieuwe bed in slaap te vallen. Het kan wat langer duren dan normaal, dat is niet erg. Maak je dus geen zorgen maar blijf wel consequent in wat je van je peuter verwacht. De ervaring leert dat het steeds sneller gaat om je peuter naar bed te brengen.

Als ze eenmaal gewend zijn om te gaan slapen en ’s nachts in hun bed te blijven slapen, kun je proberen en eventueel dutje ook in hun bed te laten doen. ook in hun bed te doen. Lukt het om bepaalde redenen niet om te beginnen met de nachten? Maak je dan vooral niet te druk en begin tijdens de dutjes.

Wat als peuter niet in bed blijft?

Veel ouders zijn bang dat hun peuter uit bed spring of continu zijn kamer uitkomt. In alle eerlijkheid: De kans is groot dat je peuter uit bed komt, zeker de eerste periode van de overstap. De grootste reden hiervoor is eigenlijk gewoon het feit dat het kan. Peuters houden ervaren om grenzen te ontdekken en vooral om over grenzen heen te gaan. Het is dus realistisch om te verwachten dat je peuter uit bed komt. Sommige peuters komen direct na de overstap al uit hun bed en bij andere peuters duurt het een paar weken.

De beste manier om dit aan te pakken, is door ze elke keer stilletjes terug te brengen naar hun bed. Straf ze niet en ga niet in onderhandeling om ze in bed te houden. Blijf kalm en beperk interactie. Het klinkt gek maar peuters zijn dol op aandacht en hier een groot punt van maken is ook aandacht. Elke keer een simpele “terug naar bed” of zelfs helemaal niets en ze zullen snel beseffen dat er niets te winnen valt door uit bed te komen.

De overstap van een ledikant naar een groter bed is een behoorlijke mijlpaal, voor jou én voor je kind. Het belangrijkste advies is om niets te overhaasten. Wacht op het juiste moment en probeer ervoor te zorgen dat de overstap voor iedereen een positieve ervaring gaat zijn.